1. Mười ba tuổi tôi bị văng ra khỏi gia đình, văng ra khỏi quê quán, tôi thất kinh chạy tán loạn theo đoàn người tản cư ra khỏi cái thị trấn tan hoang bình địa.
Ban đêm quân trong rừng pháo kích như mưa rồi bộ đội nón cối xung phong ùa vào như đàn ong vỡ tổ tràn ngập thị trấn. Họ bắc loa phóng thanh tuyên truyền và lùng sục bắt những người lính quốc gia bắn chết tại chỗ hoặc trói dặt khuỷu tay dắt vào rừng. Ban ngày, gần trưa, đến lượt máy bay quốc gia oanh tạc rồi pháo binh bắn phủ khắp thị trấn, xong trực thăng chở quân lính đổ xuống, quân hai bên đối diện bắn nhau.
Người dân trong thị trấn kéo nhau chạy ra phía quốc lộ, không dám ngoảnh nhìn lại vùng khói lửa mịt mù phía sau. Tôi là con bé nương theo đoàn người chạy giặc ấy. Sau này thì tôi được biết cả gia đình cha mẹ anh chị em tôi đều đã bị chết tan xác trong ngôi nhà hoàn toàn sụp đổ. Tôi nghe theo người ta đến ở trong một trại tạm cư để được cứu trợ, có chỗ ngủ trong lều vải, có cơm ăn. Sống vật vờ trong trại cứu tế nạn nhân chiến tranh một thời gian, tôi lại theo đoàn người đi về phía thành phố. Sau nhiều ngày xin ăn và ngủ đêm ở vỉa hè, tôi được ông chủ vựa bia và nước ngọt nhận làm cháu cho vào làm việc ăn ở trong trong kho chứa hàng.
Bà vợ đã qua đời từ lâu, cụ Chánh chỉ có một người con trai nhưng anh ta tính tình bất thường, hàng xóm vẫn coi là một kẻ dở hơi. Anh ta không giúp gì được cho cụ Chánh trong công việc buôn bán làm ăn nhưng anh ta hiền lành không phá phách nên cũng chưa bị coi là thằng điên. Từ ngày tôi đươc cụ bảo bọc cho ăn ở trong nhà, tôi thấy mọi công việc kinh doanh đều một mình cụ lo liệu hết. Cụ làm việc đầu tắt mặt tối, vất vả sáng chiều, từ việc đặt hàng, nhận hàng của các hãng chở tới đến việc phân phối cho các tiệm bán lẻ trong vùng, cụ làm sổ sách thu tiền trả tiền mọi sự rất trơn tru. Cụ hoạt động tháo vát nhanh nhẹn mặc dù bà con lối xóm goi là cụ, có lẽ vì tôn kính chức tước của cụ hồi xưa. Tôi là đứa cho cụ sai vặt và lo hầu hạ cơm nước cho anh con trai bệnh hoạn của cụ.
Một hôm, có một thanh niên xách cái túi hành lý đến nhà và được cụ cho ở trọ học. Anh ta có lẽ là cháu thứ thiệt của cụ Chánh không phải thứ cháu nhận như tôi. Trong cách xưng hô khi chuyện trò đối đáp đã có những liên hệ tình cảm, hình như giữa cụ Chánh và thân phụ của anh có ân sâu nghĩa nặng gì đó xưa kia, anh được cụ chứa chấp bảo bọc có phần giúp đỡ cưu mang học hành tương lai. Anh được ở trên căn gác chung với anh con trai của cụ. Với anh con trai thì cụ mặc tôi muốn xưng hô thế nào tùy ý, gọi là… thằng cũng được, nhưng với chàng trai trẻ mới tới, cụ Chánh bảo tôi phải gọi bằng cậu.
Ngoài giờ đạp xe lên Saigòn học, về nhà cậu cũng phụ vào làm các công việc trong cửa hàng cùng với tôi và cậu trở thành người thân cận gần gũi tôi nhất. Cậu ôm quyển sách học trong gian nhà kho xếp đầy những két bia và nước ngọt cao từng chồng từng chồng. Khi rảnh cậu học bài của cậu, khi có việc cậu phụ làm với tôi. Nói là cậu phụ làm chứ có khi cậu là chính mà tôi mới là kẻ làm phụ bởi lẽ cậu là con trai tôi là con gái. Như xếp các két hàng thì cậu bê những két bia lớn La Rue nặng nề còn tôi bê những két nước ngọt hay bia 33 nhỏ hơn, nhẹ hơn. Nếu phải trèo lên cao thì cậu trên tôi đứng dưới. Khi giao hàng cho các tiệm giải khát bằng xe 3 bánh thì cậu đạp xe, cậu cho tôi ngồi nghễu nghện lên trên các thùng két, cậu cháu nói chuyện huyên thuyên trong những giờ phút tự do thoáng đãng.
Những năm sau, tôi quen dần những công việc của dépot, tôi biết làm nhiều việc của cụ Chánh. Có khi cụ còn giao cho tôi tính tiền, đi thu tiền và cả việc đem tiền đi đóng cho nhà máy sản xuất bia. Cụ cũng sai tôi đi dàn xếp những vụ rắc rối do anh con trai cụ gây ra với chòm xóm, hoặc phải can thiệp khi anh ta bị bắt nạt. Thậm chí có khi cụ còn bảo tôi đi cãi nhau với cái bà lắm điều ngoài đầu ngõ để cho mụ bớt gây chuyện. Cụ cho tôi uống những chai bia chẳng may bị nứt vỏ kẻo phí của trời. Thế là có dịp cho cậu cháu tôi say sưa đỏ mặt tía tai, cậu sinh viên chẳng phải dân nhậu, hai người cưa nhau một chai La Rue là đã bí tỉ.
Tôi có thể trả lời những câu hỏi của khách hàng, tôi theo dõi và nhớ biết giá cả hàng hóa lên xuống, tôi còn có thể tính toán làm sao để chặt đá cục bán cho có lời từ những cây đá chứa trong thùng trấu hoặc mạt cưa. Cụ Chánh rất khen ngợi và tin giao cho tôi trông coi cửa hàng. Cụ có thể đi vắng sau khi dặn dò công việc nhà cho tôi và dặn dò cậu sinh viên ở nhà trông coi tôi và thằng dở hơi. Nhưng mỗi khi có tiệm nước đặt hàng, cậu lại phải hỏi tôi, hoặc là hãng nước ngọt gọi hỏi cần bao nhiêu hàng để chở tới cậu cũng lại phải đưa điện thọai cho tôi trả lời. Cụ Chánh đi vắng giao cho cậu chỉ huy nhưng tôi là người làm việc. Cả cái việc cho anh con trai ăn gì bữa trưa cũng là tôi sắp đặt.
Nhưng có một việc hoàn toàn do cậu chủ động định đoạt tính toán là việc hai người thương nhau trong góc nhà kho. Cậu kéo tay tôi vào dìu tôi nằm ngả lưng trên những két bia, tôi hùa theo nhịp nhàng đúng ý cậu bởi vì chính những thèm muốn đó cũng đúng ý tôi. Tôi sung sướng hứng lấy cậu trên những két bia cọ kẹ ken két, chúng tôi đưa đẩy nhau lung lay trên cái dàn thùng két trong bóng tối nhá nhem. Ngày nào cũng thế, ngày nào tôi cũng được cậu ôm ấp vỗ về yêu thương, cậu còn khen ngực tôi đã nẩy nở, đã là hai cái chũm cậu rất thích sờ nắn, cậu nói cậu thương tôi vô vàn, cậu thích tôi vô vàn, cậu yêu tôi vô vàn.
Cậu cho tôi biết là cậu học luật, cậu sẽ làm luật sư hoặc thầy giáo nếu không phải đi Thủ Đức và cậu sẽ lấy tôi làm vợ. Những khi ngồi trên xe ba bánh của cậu đi giao hàng, cậu thường kể đủ thứ chuyện cho tôi nghe, có khi cậu còn hát nho nhỏ cho một mình tôi nghe. Khi chiếc xe thả dốc cậu để cho nó lao xuống vù vù, tôi ngồi trên mà tưởng như mình được bay bổng, hết dốc xuống đến dốc lên, chúng tôi cùng nhảy xuống dùng hết sức đẩy xe lên. Chúng tôi thở hổn hển nhìn nhau sung sướng. Mãi mãi về sau, nhớ lại, bao giờ tôi cũng thấy rằng những giờ phút ấy là những giờ phút hạnh phúc nhất đời tôi.
Cậu cho tôi rất nhiều sách cũ của cậu và bảo: “Đọc đi, lúc nào rảnh thì đọc.” Đó là những quyển sách cậu đã đọc và cậu thích, tôi bị thất học nên cậu muốn truyền cho tôi chút ít nào đó những gì mà cậu cho là hay. Tôi làm theo lời dạy. Rồi tôi hỏi. Rồi cậu giải thích. Tôi hiểu. Tôi không hiểu. Tôi hiểu theo nghĩa khác. Ngay trên xe ba bánh. Ngay trong kho bia. Ngay trong nhà tắm.
Tôi rất thích tờ tạp chí tiếng Anh, trong đó có một bài viết về một hoạ sĩ, in kèm là những tấm hình chụp các bức họa đàn bà khỏa thân. Tôi đâu biết tiếng Anh vì tôi mới chỉ theo tới lớp 8 đã phải bỏ học chạy loạn, đọc không hiểu, nhìn những tấm hình các bức họa khỏa thân tôi cũng không thấy ở đó có gì làm tôi phải chú ý, thậm chí tôi còn coi đó là những cái gì kỳ cục dị hợm, chỉ liếc sơ rồi đỏ mặt lật qua trang khác, nhưng cậu nói miết, cậu bảo cứ nhìn kỹ sẽ thấy vẻ đẹp của những bức danh họa, cậu cũng bảo tôi cứ đọc bài tiếng Anh rồi sẽ có lúc hiểu ra. Cậu dịch cho tôi biết sơ về cuộc đời và những tác phẩm hội họa của hoạ sĩ. Mà quả thật xem hình chụp những bức họa khỏa thân nhiều lần, dần dần, tôi thấy ra là đẹp, rất đẹp, đó không chỉ là những tấm hình đàn bà cởi truồng. Có lúc tôi thấy người trong tranh như sống động, mỉm cười với tôi. Ở một bức khác tôi nhìn ra vẻ u uất nơi khuôn mặt của người đàn bà trong tranh. Tôi biết cậu rất mê những bức tranh, cậu nói chỉ được xem hình chụp in lại trên báo mà đã thích rồi, nếu được tận mắt xem những bức tranh thật này còn sướng biết bao. Nhưng cậu nói sẽ chẳng bao giờ cậu được thấy chúng vì chúng ở những nơi thật xa và thật sang trọng. Tôi rồi cũng giống cậu, lây cái tật thích tranh khỏa thân, tôi nhìn miết những tấm hình, nhìn hồi lâu những đường nét ở ngực, đùi… của người trong tranh. Tôi cắt bài báo và những tấm hình kẹp trong một quyển tập cất giữ cẩn thận.
Trong số các sách báo cậu cho tôi còn có những tập thơ, những bộ tiểu thuyết võ hiệp… Tôi đọc không kịp vì công việc của con ở lu bu tối ngày, cho nên tôi thường đọc theo những gợi ý của cậu. Nói cho đúng tôi là một kẻ a dua của cậu, cậu vui đâu tôi âu đấy. Khi cậu nói về nhân vật Lệnh Hồ Sung yêu ai nhất trong ba người yêu Doanh Doanh, Nghi Lâm và Nhạc Linh San, là lập tức sau đó tôi tìm dịp lật qua những trang Tiếu Ngạo Giang Hồ, tôi phải thuộc tên những nhân vật trong câu chuyện của cậu để khi nghe cậu nói tôi có thể nương theo cậu ma sống. Khi cậu bình câu thơ “Chiết kích trầm sa thiết vị tiêu…” là tối đó tôi phải lục lọi bài thơ trong tập Đường thi có dịch âm dịch nghĩa mà cậu đã cho tôi, để tìm hiểu “nhị kiều” là ai mà lại ngự trong lòng cậu. Tất cả những kiến thức đó cậu đã quen thuộc vì cậu đã học qua nhưng với tôi thì hoàn toàn mới lạ, tôi chạy theo cậu muốn hụt hơi như là khi chạy đuổi theo chiếc xe ba bánh cậu phóng đi đùa rỡn bỏ tôi lại sau.
Ở góc sân sau có nhà tắm quây bằng mấy tấm tôn, cửa che vải bạt nhà binh, nước đựng trong thùng gánh nước xách vào, chiều nào tôi cũng phải xách nước tắm vào đó cho cụ Chánh, cho anh con trai và cho cậu, dĩ nhiên là tôi phải xách nước tắm cho tôi. Đặc biệt cho cậu bao giờ tôi cũng xách cho hai thùng để cậu xối nước thoải mái hơn. Có khi đang tắm cậu gọi tôi vào gội đầu cho cậu. Tôi không giám tự ý vào phòng tắm với cậu nhưng nghe cậu gọi là tôi vào ngay. Trước khi cậu tắm tôi đã sắp sẵn đủ cả: nước, gầu múc, xà phòng, khăn tắm… đâu có thiếu thứ gì, cho nên cậu chỉ có thể kiếm cớ gội đầu, kỳ lưng, để gọi tôi. Có lần cụ Chánh gọi tôi ở ngoài sân, tôi vội chạy ra hai tay đầy bọt xà phòng, cậu cũng mặc vội cái quần đùi rồi chạy ra đầu tóc mặt mũi cũng đầy xà phòng, cụ Chánh mắng:
– Chúng mày mần giặc gì ở trong đó ? Tôi thưa:
– Cậu bảo con giúp cậu gội đầu xà phòng.
– Kể xác nó, lớn tướng rồi không gội đầu được hay sao mà phải sai mày. Đi, mày lấy xe đạp đi kêu thêm năm cây nước đá nữa bán từ giờ đến đêm, hôm nay trời nóng bức người ta mua đá cục nhiều lắm đó.
Tôi vâng dạ, lấy xe đạp nhưng còn nói vọng vào phòng tắm:
– Cậu chịu khó gội một mình à nhe. * Năm học thứ 3 thì cậu vắng nhà nhiều hơn, cậu có kể cho tôi biết cậu tham dự vào ban đại diện sinh viên, cậu cũng kể về những vụ hội thảo, xuống đường, biểu tình chống quân phiệt, chống độc tài, chống chiến tranh… Cậu còn nói thêm… “vui lắm, giá mà em được đi học thì cậu cũng kéo em theo”. Có hôm cậu về khuya, tôi định xách “cặp lồng” đi mua phở cho cậu ăn nhưng cậu giữ lại, kéo tôi vào kho bia, chiếc “cặp lồng” rơi loảng xoảng xuống nền nhà, rồi những két bia kèn kẹt dưới lưng tôi, tôi đong đưa trên dãy thùng két đó. Khi cậu thở hắt buông tôi ra, tôi lặng lẽ cúi xuống nền nhà sờ soạng tìm những ngăn cặp lồng, tìm cả cái nắp, lắp vào, rảo bước sang phía hàng phở đêm gần đó. Tôi sung sướng đem phở về xúc cho cậu ăn, cậu vẫn còn nằm ngả nghiêng trên những két bia, trong ánh đèn đường rọi vào qua cửa kho, cậu há miệng đón những thià phở tôi đút vào. Nuốt xong tô phở cậu tỉnh ra, ôm nựng hai cái chũm của tôi và của cậu. Trước khi đi lên gác ngủ cậu nói: “Lần nào cậu cũng là kẻ gục ngã trước… quân thù sung sức!”. Sau đó “quân thù” cũng lăn quay ra ngủ say như chết.
Nhưng những ngày sau, và cả nhiều ngày sau nữa, cậu không về nhà.
Ban ngày cậu không về, tối đến đóng cửa vựa, tôi đi ra đi vào nóng lòng chờ mong cũng không thấy cậu về. Chiếc “cặp lồng” đã sẵn đấy vẫn còn để không qua những ngày sau. Tôi nhớ cậu điên cuồng. Ban đêm nằm ngủ trong kho, tôi nghe những két bia kẽo kẹt rạo rực như những cây tre trong bụi tre kẽo kẹt khi gặp cơn gió lớn.
Một tuần sau cụ Chánh nói cho biết cậu bị bắt đưa đi trại nhập ngũ, cụ còn nói vì tội biểu tình gây rối, nặng thì lao công đào binh, nhẹ làm lính trơn, chứ không được học trường sĩ quan như những người có bằng cấp khác. Thôi thế là sẽ chẳng có dịp cho cậu lấy tôi làm vợ, cậu ngưng ngang học hành làm luật sư, làm thầy giáo, cậu cũng không được làm sĩ quan, cậu sẽ làm lính trơn cầm súng trường đi đánh nhau ngay tuyến đầu và sẽ trúng đạn chết như những anh lính đã bị trúng đạn chết trong thị trấn quê tôi ngày ấy! Tôi buồn quá thể. Tôi nhớ cậu quá thể. Nhưng tôi chỉ khóc được trong bóng đêm. Ban ngày tôi vẫn làm ra vẻ bình thường. Cậu vẫn bặt tin, chưa được về thăm nhà. Cũng không có tin báo tử.
Mãi một năm sau, cậu bất chợt về thăm cụ Chánh trong bộ quân phục sinh viên sĩ quan trừ bị Thủ Đức. Cậu cho biết là cậu được tha án phạt nhưng phải tiếp tục quân ngũ, chuyển sang học ở trường huấn luyện sĩ quan. Cậu ở nhà ăn một bữa cơm trưa rồi sau đó lại ra đi, tôi không có dịp gặp riêng cậu trong kho bia. Và những tuần lễ sau đó, những tháng sau đó, cả năm sau đó cũng không thấy cậu về.
Rồi một hôm cậu lại về, lần này cậu mặc quân phục rằn ri đeo lon chuẩn uý trên cổ áo. Cậu đi đứng ngang tàng, cậu nói năng ngổ ngáo. Cụ Chánh đi vắng, cậu kéo tôi lên gác vào phòng, cậu vung tay lột quần áo tôi ra và yêu tôi cuồng bạo, cậu thưởng thức tôi kiểu khác xưa, có lẽ là kiểu độc tài quân phiệt như cậu nói, rồi cậu cũng đòi tôi phải làm theo cách của cậu chỉ bảo, tôi líu ríu vâng lời. Cửa phòng vẫn mở, anh con trai cụ Chánh đứng hát nghêu ngao bên ngòai. Cậu chửi thề: “đ.m. thằng điên”. Khi xong cậu không cho tôi mặc quần áo ngay, cậu bắt tôi để nguyên thân thể trống trải nằm ngửa, nằm sấp, lăn bên này, lăn bên kia, co chân duỗi cẳng, đứng lên ngồi xuống, đi tới đi lui… cho cậu xem. Rồi cậu nhào tới hôn hít trên toàn thân tôi. Rồi tôi thấy cậu khóc hu hu. Rồi tôi nghe cậu nói thì thầm trên ngực tôi giữa hai cái chũm của cậu:
– Em thế này làm sao tôi chết đi được. Chết thì vô lý quá. Chết đi thì làm sao còn cắn được hai cái chũm em.
Tôi nói: – Cậu nay đã là sĩ quan, đâu phải là lính dễ chết. Được nghỉ ngày nào cậu về đây với em, em nhớ cậu, em thích cậu, em sẽ chiều chuộng cậu tất cả, em mồ côi, tứ cố vô thân, chẳng còn ai ngoài cậu trên cõi đời này, tối qua coi TV thấy cô Thanh Nga hát “chỉ còn anh thôi… chỉ cần anh thôi…”
Cậu nói:
– Làm trưởng toán coi mười hai lính, lội ruộng, băng rừng thì cũng giống nhau cả, hòn tên mũi đạn nó đâu phân biệt ai với ai. Đánh “bụp” một cái vào mặt thằng nào là thằng ấy lãnh. Với lại cậu làm chỉ huy thì cậu phải đứng thẳng, đi trước, cho nó muốn “bụp” thì cứ “bụp”. Lỡ mà nó đánh “bụp” vào mặt cậu một cái là rồi đời.
Tôi ghì chặt cái con người oai hùng của tôi vào ngực mình, ôi chao, sao mà tôi mê say cậu của tôi đến thế này. Có tiếng anh con trai cụ Chánh réo gọi tên tôi, tôi mặc vội áo quần chạy ra, anh ta đứng ngay cửa, sai:
– Mày đi mua cái gì cho tao ăn chiều, đói quá! Tôi đành phải bỏ cậu trong phòng, tôi còn nhớ lúc ấy cậu vẫn ở truồng, trên người cậu chỉ có cái áo rằn ri cài lon chuẩn úy. Tôi chạy sang quán mua thức ăn cho con cụ chủ. Khi đem thức ăn về cho anh ta thì cậu đã bỏ đi. Đó là lần cuối cùng tôi được gặp cậu !
2
Cụ Chánh bắt đầu đau yếu, một hôm cụ gọi tôi vào bảo:
-Tao sức khoẻ suy giảm, chẳng biết còn sống bao lâu nữa, nhưng tao lo cho cái thằng khờ nhà tao quá, tao chết không nhắm mắt được…
Nói đến đó cụ nín bặt, hai mắt cụ rưng rưng, tôi quì xuống bên ghế nhìn cụ cũng không biết nói gì, mắt tôi cũng rưng rưng. Lát sau cụ nói:
– Tao muốn trao cả cái tài sản này và cả cái thằng khờ cho con, mày có chịu giúp ông không, nếu mày chịu tao sẽ làm đám cưới cho hai đứa chúng mày, con sẽ quán xuyến cơ ngơi gia tài này, con sẽ quản lý luôn cái thằng chồng mày, ông nghĩ chỉ có con giúp cho ông được việc này mà thôi. Khi ông chết, mày lo cho nó được bao nhiêu là ông mừng bấy nhiêu, con ạ.
Tôi lặng thinh nghĩ tới cậu, giờ này cậu ở đâu? “Bến Hải hay Cà Mau? Trong Nam hay ngoài Bắc?” Đằng đẵng hai năm cậu không về với em, cũng không một tin tức gì từ nơi chiến địa. Cậu có còn nhớ tới em ? Cậu có còn nhớ tới cái kho bia ngày cũ, cậu có còn thích những cái chũm trên ngực em dành riêng cho cậu ? Cậu mà về đây thì em sẽ chiều cậu tất thẩy mọi thứ, cậu muốn em đi đứng nằm ngồi cách nào em cũng chiều được hết. Hay là… trời ơi, hay là đã có một cái “bụp” nào xảy ra rồi ?
Chợt cụ Chánh hỏi dồn:
– Con nghĩ sao? Trả lời cho ông đi. Con bằng lòng thì gật đầu để ông lo mọi sự !
– Cám ơn con. Từ nay con là con ta. Con không còn là cháu hờ hay là đứa ở nữa. Con là con ta, tất cả nhà cửa này là của con, con toàn quyền điều khiển, định đoạt.
Những ngày sau cụ Chánh tổ chức đám cưới cho con trai. Hàng xóm nói tôi trúng số, khi không được nguyên cả một gia tài lớn. Căn gác được sửa chữa thành phòng riêng cho vợ chồng mới. Tôi sẽ ở trên gác chứ không còn phải chui rúc trong nhà kho nữa. Không rõ nằm trên những két bia và nằm trên giường đệm nó sẽ khác nhau thế nào ?
Đám cưới diễn ra êm xuôi, thằng chú rể ngoan ngoãn làm theo những gì người lớn chỉ dẫn. Tiệc tùng xong khách khứa ra về, cụ Chánh kêu tôi bảo “Bắt nó đi ngủ, từ nay con phải cho nó vào khuôn vào phép, ăn uống, ngủ nghê, tắm rửa… phải có giờ giấc, cấm nó không được lang thang ngòai đường ngoài quán…”. Tôi dắt tay chồng tôi lên phòng, nó ngoan ngoãn làm theo, tôi nói thay quần áo tắm rửa lên giường ngủ, nó không nghe, có lẽ suốt ngày lễ lậy anh ta mệt quá cứ để nguyên thế lăn ra ngủ, anh ta chẳng ngó ngàng săn sóc cô dâu gì cả. Tôi cũng thây kệ, rồi từ từ anh ta sẽ biết phận mình, sẽ biết phải làm gì cho vợ. Cụ Chánh giao nhà cửa công việc cho tôi thì tôi sẽ lo chu đáo, còn việc vợ chồng là của vợ chồng tự nhiên rồi sẽ đâu vào đấy. Chỉ tội một điều là chồng tôi chưa hề biết việc đực cái, chưa, chưa bao giờ, nói ngay ra là anh ta vẫn trai tân, tôi biết chắc chắn điều đó, anh vẫn chỉ là kẻ ngơ ngơ ngác ngác; còn tôi thì tôi đã được cậu dạy cho đủ điều, biết trao và biết hưởng, biết từ cổ điển biết đến tân thời. Tôi đã biết thương biết xót, biết tình biết nghĩa, biết dịu dàng êm ái và biết oai hùng dũng cảm, tôi đã biết trước biết sau, biết khởi đầu cũng như kết thúc. Tôi đã được cậu tôi lột xác, nhưng tôi cũng đã mất trắng sạch banh, mất người làm cho tôi được sung sướng, mất hút vào trong cõi vô cùng, “bụp! bụp! bụp!”.
Tôi đi tắm, nước mát làm tôi dễ chịu, tôi gột rửa son phấn đầu đời cụ Chánh thuê người đến trang điểm trên mặt cho tôi hồi sáng sớm hôm nay. Tôi tắm xà phòng thơm, tôi kỳ cọ kỹ càng toàn thân, khắp chân tơ kẽ tóc phải thật sạch sẽ, thật thơm tho và tôi sẽ lựa chiều lèo lái chỉ dẫn cho anh ta biết cách lần mò qua các ngõ ngách mà thụ hưởng trọn vẹn người vợ tình cờ của anh, nhưng tôi thì tôi sẽ tưởng tượng cậu đang là anh ta trong bóng tối. Những gì cậu đã làm cho tôi, tôi sẽ đưa đẩy sao cho anh ta biết làm như thế. Dạy một người chưa biết gì có lẽ khó nhưng có lẽ cũng dễ, cách hay nhất là làm trước để học viên bắt chước làm theo. Tôi thay bộ đồ ngủ đẹp mới mua, nhìn mình trong gương tôi thấy tôi đã khác lạ. Tôi vén màn chui vào giường đệm mới với chồng tôi. Cậu ơi, em đang đi vào một vùng chiến địa khủng khiếp như quê em, ở đó may ra em gặp được cậu với mười hai chiến binh dũng cảm và oai hùng, tất cả, không chỉ mình cấp chỉ huy, em nhìn thấy tất cả mười ba đều đứng thẳng và tiến tới …
* Nửa đêm yên ắng, mọi người đang ngủ say thì chợt có tiếng kêu la cầu cứu. Trong nhà thức dậy, hàng xóm thức dậy, thằng chú rể ở truồng tay ôm quần đứng ngoài đường ngay trước cửa dépot bia nói oang oang: “Nó cởi quần tôi, nó cởi quần tôi ra rồi thò tay vào bóp bóp con cu tôi, ối giời ơi, cứu tôi với, cứu tôi với!”
Mọi người hiểu chuyện, phì cười trở vào nhà đi ngủ lại. Cụ Chánh bạt tai thằng con trai rồi lôi nó vào nhà, miệng chửi: “Thằng ngu!” * Tôi quơ vội vài bộ quần áo và mấy thứ cần thiết vào trong cái xách tay, lẻn ra khỏi nhà, đi một đoạn gặp xe lam vẫy ngừng trèo lên. Đến bến sang xe đi tiếp. Rồi sang xe khác đi nữa. Sáng ra tôi thấy mình ở một khu đông người như họp chợ, đâu đây như ven xa lộ Biên Hoà. Tôi ôm túi đồ lang thang nghe ngóng những người trong từng đám đông nói chuyện với nhau, thì ra nơi đây đang là cái chợ tuyển người làm sở Mỹ. Trên bước đường cùng, tôi thấy đây là cơ hội, tôi mon men nghe ngóng rồi quyết định sẽ gia nhập vào đám người kiếm sống này. Đến trưa thì có một đại diện hãng thầu nhận đơn của tôi, họ sẽ làm hồ sơ, sẽ chỉ dẫn cách thức, sẽ đưa đi làm điều chuẩn an ninh, sẽ giới thiệu với phòng tuyển mộ của căn cứ Long Bình, tôi sẽ được vào làm bồi bàn trong nhà ăn của lính Mỹ. Tôi sẽ phải trả cho “hãng thầu người” này hai mươi lăm phần trăm tiền lương hàng tháng. Tôi mừng quá nhận lời ngay, làm được bốn đồng, đóng sở hụi một đồng đâu có sao, tôi nghĩ nếu họ đòi hai đồng tôi cũng chịu, còn hơn là chưa biết ngày mai lấy gì mà ăn.
Tôi kiếm nhà trọ ở xóm chợ đó. Một tuần sau tôi được gọi đi học làm bồi, học hai ngày thì nhận việc. Làm bồi bàn sở Mỹ mặc đồng phục váy trắng và phải trang điểm, đây là lần thứ hai trong đời tôi phải trét phấn và là lần đầu trong đời tôi mặc váy ngắn hở đùi. Tôi thấy như lúc nào cũng có người đang nhìn vào đùi mình, nó cứ hớ hênh thế nào ấy. Chỉ có cậu và chỉ với cậu thôi tôi có thể làm gì cũng được, làm gì cho cậu cũng là đương nhiên đúng.
Ở nơi đây, từ nơi đây, từ cái nơi tôi bắt đầu đánh phấn tô son mỗi ngày, ở cái nơi mỗi ngày tôi phải mặc váy ngắn hở đùi, đời tôi gặp một lối rẽ, một bước ngoặt gắt gao. * Ông cao lớn, tôi kiễng chân cũng chỉ đứng ngang tầm nách ông. Ông đi đứng khoan thai, nói năng nhỏ nhẹ, chậm rãi, ôn tồn. Ông có đôi mắt xanh lộ ra vẻ bao dung nhân ái. Ngày nào ông cũng dùng bữa ở phòng ăn này. Chỉ qua vài bữa đầu tôi đã thuộc lòng ý thích của ông. Ông luôn chọn chỗ ngồi ở cái bàn nhỏ nơi phía góc phòng từ đó ông có thể nhìn ra vườn cỏ xanh mướt bên ngoài cửa kính và ngọn núi Châu Thới mờ mờ xa xa. Ông cầm cái khay từ quầy thức ăn đi vào thì tôi đã đứng chờ ông ở cái bàn đó. Không biết có phải tôi… cố tình giữ cái bàn nhỏ đó cho ông không nhưng tôi luôn luôn e ngại có người khác chiếm chỗ đó của ông. Từ khi mở cửa phòng ăn, nếu có khách bước vào là tôi tìm cách lái họ mời đến những chỗ khác. Cho đến khi ông tới và ngồi yên vị ở cái chỗ quen thuộc mà ông thích đó tôi mới thở phào yên tâm nhẹ nhõm. Tôi đem trà đến cho ông, tách nước sôi, tôi bóc gói trà thả vào nước sôi, sợi dây buộc giấy nhãn vắt ra ngoài tách, một miếng chanh ngon lành không có lõi để trên đĩa. Tôi nói “please” ông nhìn tôi trìu mến “thank”. Về sau thói quen đã làu, ông muốn tôi nói tiếng Việt “xin mời” và ông nói “cám ơn cô”.
Hai tháng sau, một hôm ông nói tôi cuối giờ làm, ông sẽ đưa tôi về. Đúng như thế, ông lái xe jeep đón tôi ngay cửa BOQ, tôi rụt rè không dám lên xe, ông xuống xe đi vòng sang ẵm tôi đặt ngồi trên ghế, tôi bàng hoàng cả người. Khi xe ra tới cổng căn cứ, ông ngừng lại cho tôi xuống đi bộ chui qua cửa an ninh bấm thẻ đúng thủ tục. Một nhân viên kiểm soát nháy mắt nói với anh đồng sự:
“Mới hai tháng đã bắt được con cá mập, trung tá Mỹ chứ bộ.” Tôi trở lại xe, lần này tôi mạnh dạn trèo lên. Ông lái xe đưa tôi về chỗ trọ, mấy người hàng xóm ra nhìn, có người nói: “Cũng lại lấy Mỹ rồi”. Những ngày sau đó ông đều lái xe đưa tôi về và rồi ông hỏi cưới tôi làm vợ đem về Mỹ. Bằng thứ tiếng Anh hầu bàn, tôi bập bẹ nói và loáng thoáng hiểu sự việc làm đảo lộn đời tôi. Vợ ông đã đòi ly dị với ông ngay từ ngày ông tình nguyện sang chiến trường Việt Nam, bà ấy không chấp nhận việc ông xa nhà, mọi sự đã giải quyết xong, ông chưa có con cái, ông sẽ giã từ đời quân ngũ, ông sẽ thôi chức vụ trung tá không quân để đem tôi về sống cuộc đời dân sự bình an ở bên Mỹ. Ông xin tôi nhận lời cầu hôn của ông vì ông thích tôi qua những bữa ăn tối ở câu lạc bộ sĩ quan. Tôi hoang mang không biết xử trí ra sao. Chưa gì đã nghe những lời đàm tiếu “me Mỹ”, nhưng quả tình tôi rất kính trọng ông, tôi rất tin tưởng nơi ông, con người như ông tôi nghĩ không thể xấu xa được. Và tôi rất muốn đi khỏi nơi này, tôi rất muốn đi xa, thật xa, tôi muốn chạy trốn để dứt khoát với dĩ vãng, dứt khoát với cái nơi không còn chút liên hệ nào. Không còn quê quán, không còn cha mẹ anh chị em, không còn cậu. Cậu tôi đã bị “bụp” ! Tôi cũng đã bị “bụp”. Chúng tôi đều đã vỡ mặt, cậu cháu tôi đều đã rồi đời.
Hôm sau tôi trả lời ông là tôi bằng lòng theo ông suốt cuộc đời. Tôi cũng xin ông đừng bỏ tôi bơ vơ ở nước Mỹ, tôi đã bơ vơ ở Việt Nam, xin đừng bỏ tôi bơ vơ trên chốn dương gian này. Ông ôm tôi vào lòng ngay tại phòng ăn câu lạc bộ trước mắt bao người. Ông gọi quản lý xin cho tôi nghỉ việc ngay hôm đó. Ông đưa tôi về ngôi nhà ở làng đại học Thủ Đức. Tôi được biết ngôi nhà này do một kỹ sư hãng thầu xây dựng RMK thuê để ở với một cô vợ Việt nam, nay ông kỹ sư về Mỹ sang lại nhà và cô vợ cho ông trung tá không quân, nhưng ông trung tá chỉ nhận sang nhà, ông mang tới một cô vợ Việt nam khác.
Làng đại học Thủ Đức gồm toàn những ngôi biệt thự lớn được xây dựng dành riêng cho các giáo sư đại học, ông cố vấn chính trị chế độ Cộng-Hoà-cũ đã gọi khu cư xá cao cấp này là một ấp chiến lược kiểu mẫu, sang chế độ Cộng-Hoà-mới gặp lúc kinh tế khó khăn, chiến tranh bế tắc, vị giáo sư đại học phải thu xếp cho gia đình xuống ở căn nhà ngang vốn là nơi dành cho người ở đợ, ngôi nhà trên cho Mỹ mướn lấy tiền nuôi vợ con. Ấp chiến lược là quốc sách chống lại xâm lăng cộng sản, trong đó các đơn vị gia đình hợp lại với nhau thành cộng đồng đồng tiến, quí phu nhân thì liên đới với nhau thành phong trào, ngăn chặn không cho cộng sản len lỏi vào. Làng đại học Thủ đức đã thành công trong việc vận dụng “lý thuyết tam túc tam giác”, không thấy cộng sản trong đó. Cộng sản không vào được thì người Mỹ vào. Vào bằng xe jeep US Army hay xe hãng thầu RMK, thuê gần hết cả trăm căn biệt thự nguy nga lộng lẫy xây dựng bằng tiền viện trợ Mỹ. Trẻ con trong ấp thường hát nhái rằng: “Cái nhà là nhà của ta, USAID, USOM làm ra… Ông đem tôi đến ở ngôi nhà đó, ông thuê người nấu ăn và bồi phòng để hầu hạ tôi. Ông dẫn tôi lên toà đại sứ Mỹ ở Saigon làm giấy giá thú, để sẽ biến tôi thành một công dân Mỹ. Ông cho tôi đi học tiếng Anh, chính ông tập ăn tập nói cho tôi và hướng dẫn tôi hội nhập vào với dòng chính của nước Mỹ. Sáng sáng ông lái xe đi làm trong căn cứ, tôi ở nhà ngủ nướng, thức dậy ăn, ngâm mình trong hồ bơi, nằm phơi xác dưới cây dù mầu, có hai người hầu hạ ăn uống ngủ nghỉ…rồi chờ ông về. Chiều ông lái xe về mang theo bao nhiêu là thứ hàng mua trong PX hay Commis- sary, dư xài tôi đem cho gia đình vị giáo sư đại học, mọi người đều gọi tôi là cô, ở đây tôi chưa nghe ai nhắc đến tiếng “me Mỹ”.
3. Ngay những ngày đầu tiên từ Việt Nam về Mỹ, chồng tôi đã đưa tôi đến ở ngôi nhà trên đồi. Rồi sau đó thỉnh thoảng ông mới lần lượt đưa tôi đi đến các ngôi nhà khác, có khi là mùa hè ông dẫn tôi ra miền biển nghỉ mát, tập cho tôi chơi surfing, cũng có khi là mùa đông ông dẫn tôi lên ngôi nhà trên núi cao dạy cho tôi trượt tuyết, hoặc là có khi ông cho tôi về ở trong những căn phòng trên building giữa thành phố, để thỉnh thoảng ông dắt tay tôi đi lang thang trên các vỉa hè khu thương mại, ông đưa tôi vào các quán ăn mà tôi nghĩ rằng rất quen thuộc với ông vì những chủ quán hay cả những người bồi bàn, quản lý… đều tiếp đón ông kính trọng và thân tình. Họ nói với nhau những chuyện thời quá khứ, những câu chuyện từ hồi ông còn trẻ, từ hồi ông chưa sang tham chiến ở Việt Nam. Có khi họ hỏi ông những chuyện Việt Nam và cũng có khi ông hỏi họ về những chuyện của thành phố thời gian ông vắng mặt. Ông kể chuyện chiến tranh Việt Nam cho họ nghe, ông đã chỉ tôi và giới thiệu “Việt Nam đó”.
Một buổi chiều ông đưa tôi đi uống bia ly, một quán bia rất nhỏ, với những hàng quán của nước Mỹ thì quán bia này chỉ như một thứ “quán cóc”, giông giống một “quán cóc” bên đường nơi quê cũ. Quán bia ở ngay đầu một ngõ hẻm, mấy bộ bàn ghế bên trong bằng gỗ mộc và một chiếc quầy dài có hàng ghế cao cẳng cũng bằng gỗ mộc. Độc nhất quán chỉ bán một thứ bia, chính là thứ bia của hãng sản xuất thuộc gia đình ông ngay bên cạnh đó. Bia bán từng ly vại do người quản lý hứng từ cái vòi chui ra ở vách tường. Một vài món nhậu lai rai như hạt điều, fromage… chiều theo một vài vị khách nào đó, nhưng phần đông khách đến đây chỉ để uống một vài vại bia còn âm ấm chảy thẳng từ trong lò nấu bên kia hãng sản xuất chảy sang. Chồng tôi cũng chỉ uống bia không như thế và ông cũng gọi cho tôi một ly để nhâm nhi với ông. Nhìn thứ nước vàng vàng sủi bọt trong ly thủy tinh tôi liên tưởng tới những chai bia bị lay động cũng bị sủi bọt dưới lưng tôi trong nhà kho của cụ Chánh. Uống những hớp bia tôi lại nhớ những ngụm bia đã bí tỉ chung với cậu. Ông cho tôi biết hãng sản xuất bia có từ hồi ông chưa sinh ra đời do ông nội ông lập nên, nhưng quán bán bia lẻ uống nếm thử này thì có từ hồi ông còn nhỏ do bố ông sáng kiến mở ra. Uống xong mấy ly bia, ông trả tiền rồi dắt tay tôi ra khỏi quán để đi ăn tối ở một tiệm ăn khác. Đi bên cạnh chồng trên hè phố dưới ánh đèn đường tôi nhớ tới Saigòn. Chợt chồng tôi nói:
– Hãng làm bia là của em, cái tiệm bán bia lẻ nhỏ bé đó cũng là của em, nhưng nếu sau này có lúc nào đó em đi ngang tạt vào uống một ly bia thì nhớ là em cũng sẽ trả tiền ly bia đó như những khách hàng khác nhé.
Tôi yes nhỏ trong miệng, đầu vẫn còn lảng vảng ý nghĩ về chốn cũ nơi quê nhà. * Ngôi nhà lớn nhiều phòng đẹp đẽ sang trọng nằm trên một quả đồi nhỏ trong một vùng thung lũng mênh mông, có thảm cỏ, có vườn cây, có chuồng ngựa và những con đường đất ngoằn ngoèo. Từ ngôi nhà đó tôi có thể nhìn ra xa không bị một che chắn nào. Cũng từ ngôi nhà đó tôi có thể phóng tầm mắt nhìn tuốt lên dãy núi xanh cao mà ở trên đó cũng có một ngôi nhà của ông. Có lần tôi nói ngôi nhà trên đỉnh đồi thì chồng tôi ôn tồn sửa lại là ngôi nhà dưới đỉnh đồi. Ông nói từ ngôi nhà dưới đỉnh đồi này hôm nào trời quang em có thể nhìn thấy mờ mờ ngôi nhà trên chân núi kia, ngôi nhà ấy đúng ra mới chỉ ở chân núi vì em thấy đó nó chỉ là một chấm nhỏ dưới cùng của dãy núi xanh cao vút chín tầng mây. Rồi chồng tôi tập cho tôi nói câu “Từ dưới đỉnh đồi nhìn lên chân núi”. Tôi tập nói, lập đi lập lại nhiều lần câu nói đó và nhớ đến hồi tôi mới được ông lấy làm vợ, ông cũng dạy tôi nói tiếng Anh bắt lập đi lập lại như thế. Ông dạy tôi từng chữ từng câu, tập đọc tập viết cho tôi, sửa chữa từng câu từng chữ, cho đến khi nào tôi nói được viết được nhuần nhuyễn ông mới hài lòng.
Ông hướng dẫn cho tôi hội nhập vào nước Mỹ bằng cách cho tôi đi làm các công việc ở các hãng xưởng sản suất, mỗi nơi một thời gian, ông nói để tôi quen với những tiếp xúc kiểu Mỹ, quen với lối sống Mỹ, quen với giọng nói Mỹ và nhất là hiểu được trị giá của đồng dollar Mỹ. Tôi công nhận là ông thực dụng.
Tôi cũng được tập cưỡi ngựa, tập lái xe, tập leo núi, tập trượt tuyết, tập chơi golf, tập khiêu vũ, tập chơi đàn piano… Ông mướn thầy dạy tôi những thứ đó. Ông mở chương mục ngân hàng cho tôi, dạy tôi cách xử dụng thẻ tín dụng, ký ngân phiếu, mặc dù tôi chẳng bao giờ phải xài đến nó bởi vì mọi công việc đã có nguyên một phòng hành chánh tài chánh lo liệu, tôi cần gì tôi muốn gì ông quản lý biết ý hết và giải quyết cho tôi ngay. Thậm chí tôi còn không cần phải có tiền trong người, tôi có phải móc ví ra chi trả đâu. Tôi có bao giờ phải xách cặp lồng cầm tiền lẻ đi mua đồ ăn sáng ăn tối cho ai đâu. Chồng tôi muốn nâng tôi lên cao, muốn biến tôi thành người của giới thượng lưu như ông để cùng sống chung với ông. Tôi hiểu điều đó, tôi cố gắng học, tôi cố gắng hội nhập, tôi cố gắng làm cho ông hài lòng. Nhưng tận trong thâm tâm, có lúc tôi vẫn sống lại với quá khứ, có những lúc tôi thấy mình là đứa con gái học trò ở một quận lỵ miền quê, có lúc tôi chợt thấy mình là con lọ lem ngủ đường ngủ chợ, khi thì nhớ ra rằng mình là con ở tay cầm tiền lẻ tay cầm cặp lồng. Tận trong tim tôi vẫn ấp ủ hình bóng cậu, tình yêu của cậu, cái xe ba bánh, kho chứa bia, nhà tắm nơi góc sân, tôi không thể quên được những hình ảnh ấy.
Tháng tư năm 1975 tình hình chiến sự ở Việt nam sôi động, tôi ngồi trước máy truyền hình theo dõi suốt ngày đêm, cộng sản miền bắc vi phạm hiệp định ngưng bắn xua quân tiến chiếm miền nam, hình ảnh những người lính cộng hòa lui quân tan rã súng ống vứt bừa bãi khắp nơi, lang thang trên các nẻo đường chiến địa, đã thu hút sự chú ý của tôi. Tôi cố tìm cậu của tôi trong đám quân bại trận đó. Tôi vẫn cố hy vọng thấy được cậu còn sống sót trong cuộc đổ vỡ này. Ông chồng tôi thấy tôi ủ rũ lại nghĩ là tôi thương nước thương nòi, ông an ủi tôi:
– Thôi em đừng nghĩ ngợi gì về cuộc chiến đó nữa. Chúng ta đã thua ngay từ lâu lắm rồi, từ cái ngày nước Mỹ bỏ ngỏ Đông Âu cho cộng sản Liên sô xâm chiếm.
Tôi không hiểu được những điều ông nói, tôi chỉ biết ngồi yên với nỗi buồn của riêng mình, chồng tôi nói tiếp, có lẽ là muốn giảng giải cho tôi về những quan niệm của ông:
– Khi Hoa kỳ từ bên nước Anh đổ bộ lên nước Pháp đánh phát xít Đức giải phóng châu Âu, đáng lẽ ra phải tiến quân đi tới, nhưng Roosevelt lại nghe lời bàn lui của Churchill, nhường cho Liên sô chiếm trọn đông Âu. Đông Âu thoát khỏi phát xít lại sa vào vòng kiềm tỏa của cộng sản. Stalin chôn sống mấy chục ngàn sĩ quan ưu tú của Ba lan, thâu tóm nhuộm đỏ được gần một nửa thế giới. Nước Mỹ đã để cho cộng sản tràn lan, thế giới vỡ bờ, chỉ vì giao tiếp với những tay hoạt đầu chính trị như, một De Gaulle cơ hội, một Churchill láu cá, một Stalin hung bạo… Nước Mỹ đã nhiều lần trợ giúp những tổ chức nổi dậy để rồi sau đó chúng đánh lại Mỹ. Mỹ viện trợ giúp đỡ khắp thế giới nhưng khắp thế giới đâu đâu cũng chống Mỹ. Ở Việt nam cũng thế, Mỹ đã từng cho biệt kích nhảy dù xuống Việt bắc giúp đỡ họ Hồ. Sau này họ “chống Mỹ cứu nước” mới vỡ lẽ ra thì đã muộn. Tôi tình nguyện sang Việt nam chiến đấu những mong làm được một cái gì đó để cứu vãn phần nào, nhưng một thời gian tôi thấy ra rằng chỉ là vô vọng. Chẳng thể cứu nổi Việt nam cho nên tôi bỏ cuộc, tôi cưới em đem về Mỹ là để cứu em ra khỏi vùng chiến địa đó. Không cứu được cả một xứ sở thì tôi cứu lấy một người. Khi em bằng lòng theo tôi về Mỹ là em đã giúp tôi làm được việc đó. Đây là lần thứ nhì trong đời tôi đã tự giải thoát được chính mình.
Tôi định hỏi ông cái lần thứ nhất ông giải thoát mình nhưng thấy ông nghiêm nghị trầm ngâm quá nên không dám. Mãi sau này tôi mới tình cờ biết được sự đó.
Chồng tôi cũng không là kẻ hẹp hòi, khi không còn chiến tranh, nhiều Việt kiều về thăm quê hương, ông chồng tôi cũng gợi ý cho tôi về thăm Việt nam một lần, ông nói:
-Em còn có một nơi gọi là quê hương để mà nhớ thì em nên về thăm. Chứ như tôi đây, trải qua mấy đời rồi tôi chỉ còn biết mang máng là giòng giống mình ở tận bên Scotland, chỉ có thế, tôi không biết một tên người nào, tôi không biết một địa chỉ nào để mà lần mò tìm ra cội nguồn mình. Tôi đã mất gốc. Một người Mỹ thuộc dòng chính là một người Mỹ đã hoàn toàn mất gốc. Phải nhiều đời nữa hắn mới nẩy mầm ra và bám rễ thành một cái gốc khác, nhưng em biết đó, tôi không có con cái, đến đời tôi là dừng lại. Em mới bắt đầu vào cuộc thì em còn chút dây mơ rễ má để mà tìm về. Nếu em muốn thì em cứ đi. Tiền bạc đó em muốn tiêu xài việc gì cho quê hương em thì em cứ xử dụng. Em muốn làm gì để có một cái phao bám víu thì em cứ làm. Tôi chỉ mong em happy. Thấy em happy là tôi hạnh phúc. Tôi mang ơn em đã mang lại hạnh phúc cho tôi.
Tôi ôm ông khóc ròng. Tôi có còn ai đâu. Gia đình bố mẹ anh chị em tôi đã bị xóa sạch cùng với nhà cửa và thị trấn, xóa sạch không còn dấu vết gì bởi bom đạn cào qua cào lại của cả hai bên. Người tình thì mất hút. Tôi còn biết về đâu bây giờ? Về với ai bây giờ? Tiền bạc để cho ai bây giờ? Thấy tôi khóc, ông ẵm tôi trên tay đi tới đi lui trong phòng như người ta ẵm một đứa trẻ. Tôi muốn đẻ cho ông một đứa con nối dõi nhưng suốt mấy năm qua ăn ở với ông tôi vẫn không làm sao có bầu được. Tôi hứng tất cả những gì của ông cũng như trước đây tôi đã hứng tất cả những gì của cậu trút sang nhưng chưa một lần nào tôi tạo thành ra cái gì cả. Tôi là một giống cái không biết tạo ra sự sống, không biết truyền sinh, tôi đúng là thứ đồ bỏ, tôi hoàn toàn là một kẻ bất nhân. Có lẽ rồi ông mất gốc, tôi mất gốc, hai kẻ mất gốc sẽ ôm nhau mà chết rục trong quạnh hiu và vô vọng thôi. THẢO TRƯỜNG (trích trong tuyển tập Những Miểng Vụn của Tiểu Thuyết)
